**دروزەکان کێن؟**
دروزەکان گرووپێکی ئایینیی یەکتاپەرستن کە خۆیان بە **"الموحدون"** (یەکتاپەرستان) ناودەبەن. ئایینەکەیان لە سەدەی ١١ی زایینیدا لە میسر و لە سەردەمی خەلیفەی فاتیمی، الحاکم بأمر الله، سەریهەڵداوە. باوەڕی دروزەکان تێکەڵەیەکە لە ئیسلامی ئیسماعیلی، فەلسەفەی یۆنانی و کاریگەریی ئایینەکانی تر. ئەوان باوەڕیان بە یەک خودا هەیە بەڵام خۆیان وەک لقێکی جیاواز لە ئیسلامی سوننە و شیعە دەبینن.
**شوێنی نیشتەجێبوون و ژمارەیان**
زۆرینەی دروزەکانی سوریا، کە ژمارەیان بە نزیکەی ٧٠٠,٠٠٠ کەس مەزەندە دەکرێت (نزیکەی ٣%ی دانیشتووانی سوریا)، لە پارێزگای **سوەیدا** لە باشووری ڕۆژئاوای سوریا نیشتەجێن، کە بە **"جەبەل ئەلدروز"** (چیای دروزەکان) ناسراوە. هەروەها کۆمەڵگەی بچووکتریان لە دیمەشقی پایتەخت، دەوروبەری و چەند گوندێک لە باکووری ڕۆژئاوای وڵات هەیە.
**گرنگترین بنەماکانی باوەڕی دروزەکان**
باوەڕی دروزەکان چەند بنەمایەکی سەرەکی هەیە کە لە ئیسلامی باو جیاوازە:
1. **باوەڕبوون بە زایەڵەیی (تناسخ الأرواح):** یەکێک لە باوەڕە بنەڕەتییەکانیان ئەوەیە کە ڕۆحی مرۆڤ دوای مردن دەچێتە جەستەیەکی تری مرۆڤەوە.
2. **پەیمانە حەوتەکە:** لەجیاتی پێنج کۆڵەکەی ئیسلام، دروزەکان حەوت ئەرکی ئایینییان هەیە، لەوانە **ڕاستگۆیی** لە قسەکردندا (کە گرنگترینیانە)، **پاراستنی یەکتر**، و وازهێنان لە بتپەرستی.
3. **پەیامبەران:** ڕێز لە زۆرێک لە پەیامبەرانی ئایینە ئیبراهیمییەکان دەگرن، وەک ئادەم، نوح، ئیبراهیم، موسا، عیسا و محەمەد. بەڵام ڕێزێکی تایبەتیان بۆ **شوعەیب** هەیە، کە بە دامەزرێنەری ڕۆحی و پێغەمبەری سەرەکی خۆیانی دەزانن.
4. **کتێبی پیرۆز:** کتێبی سەرەکییان بریتییە لە **"رسائل الحكمة"** (نامەکانی دانایی)، کە کۆمەڵێک نامە و نووسراوی فەیلەسوفەکانی دروزە لە سەدەی ١١.
**ڕۆڵی مێژوویی و سیاسی**
دروزەکان هەمیشە ڕۆڵێکی گرنگیان لە مێژووی سوریادا گێڕاوە. دیارترین ڕووداوی مێژووییان بریتی بوو لە سەرکردایەتیکردنی **شۆڕشی گەورەی سوریا** لە ساڵی ١٩٢٥ دژی داگیرکاریی فەرەنسا، بە ڕابەرایەتیی سەرکردەی دروزی **سوڵتان پاشا ئەترەش**. ئەم شۆڕشە بووە هێمای بەرگریی نیشتمانی لە سەرتاسەری سوریادا.
**دۆخی دروزەکان لە شەڕی ناوخۆی سوریادا**
لە سەرەتای شەڕی ناوخۆی سوریا لە ساڵی ٢٠١١، کۆمەڵگەی دروزی تا ڕادەیەکی زۆر هەوڵیدا بێلایەن بمێنێتەوە و خۆی لە ململانێکان بەدوور بگرێت. سەرکردەکانیان داوایان لە گەنجانی دروزی کرد کە خزمەتی سەربازی لە دەرەوەی ناوچەکانی خۆیان ڕەتبکەنەوە و تەنها پارێزگاری لە خاک و ماڵی خۆیان بکەن. ئەمەش بووە هۆی دروستبوونی هێزی خۆپارێزیی ناوخۆیی.
لە ساڵانی ڕابردوودا، ناوچەکانیان ڕووبەڕووی هێرشی گرووپە چەکدارە جیاوازەکان بووەتەوە، لەوانە داعش. ئەم دۆخە وایکردووە کە دروزەکان زیاتر پشت بە هێزی خۆیان ببەستن بۆ پاراستنی ئاسایشی ناوچەکانیان.
**کۆبەند**
دروزەکان وەک پێکهاتەیەکی ڕەسەن و کاریگەر، خاوەن ناسنامەیەکی ئایینی و کولتووریی تایبەت بە خۆیانن. ئەوان نەک تەنها لە پاراستنی میراتی خۆیاندا بەردەوام بوون، بەڵکو ڕۆڵێکی گرنگیشیان لە داڕشتنی مێژووی هاوچەرخی سوریادا گێڕاوە. لە ئێستاشدا، لەنێو گێژاوی شەڕی ناوخۆدا، هەوڵی پاراستنی ناسنامە و بوونی خۆیان دەدەن.
لە فیس بووکی بەڕێز قادر خەندەڕەش وەرگیراوە
